top of page

Obezite nedeniyle yapılan bariyatrik ameliyatlar başlıca 3 gruba ayrılır:


1) Kısıtlayıcı ameliyatlar 
Günümüzde artık en çok uygulanan ameliyat yöntemi değişik isimlerle adlandırılan mide küçültme yöntemiyle alınacak besin miktarının kısıtlandığı ameliyattır.
Sleeve gastrektomi, tüp mide ameliyatı, muz mide yöntemi, mide küçültme hepsi artık aynı ameliyatı ifade etmektedir. Dünyada en çok uygulanan ve başarısı kanıtlanmış, yan etkileri eski yöntemlere göre çok daha az olan ameliyatlardır. 
Bu yöntemle mide içerisine ameliyat sırasında ağızdan yerleştirilen bir ayar tüpü kılavuzluğunda küçültülmektedir. Bu ayarlama tüpü ameliyat bitmeden çıkartılmakta ve içeride yabancı cisim kalmamaktadır.  Böylelikle mide hacmi yaklaşık %80 azalmakta ve bir öğünde alınan gıda miktarı ve süresi değişmektedir. Bu ameliyatta çıkartılan midenin kubbe kısmından salgılanan Ghrelin isimli hormonun da beyin üzerindeki etkisi yaklaşık %90 azalmaktadır.
Bu Ghrelin hormonu mide boş iken salgılanır ve beynimize açlık mesajı iletir. Yani bize asıl açlığı hissettiren temel hormondur. Başarılı bir ameliyatla midenin kubbe kısmı tama yakın çıkartıldığında bu hormonun da etkisi azalmakta ve hastalar eskisi kadar açlık hissetmemekte ve bu diyetleri başarısızlığa götüren açlık hissini engellemektedir.

Ayarlanabilir gastrik bant (mide kelepçesi), gastrik plikasyon (mide katlama) yöntemleri önceleri popüler olsa da yan etkileri ve başarı oranlarının düşüklüğü nedeniyle artık terk edilmiş yöntemlerdir. Bu yöntemler, tedaviler konusunda daha geri olan ülkelerde halen uygulanan yöntemlerdir. 

 

2) Emilim bozucu ameliyatlar

Biliopankreatik diversiyon ameliyatı 1950 li yıllarda ya metabolizması bozuklukları için uygulanmaya başlayan en eski ameliyat yöntemidir. Bu ameliyat ile safra yolu ile sindirim kanalının birlikteliği kısaltılarak besinlerin safra ile karşılaşması ve emilime hazır hale gelmesi azaltılır ve besinler daha az sindirilir. Bu ameliyatlar sonrasında hastaların ilaç kullanım gerekliliği çok daha fazladır. Revizyon cerrahisi planlanacak hastalarda bu safra ile alınan besinlerin karşılaşmasının geciktirildiği ameliyatların daha modernize edilmiş şekilleri (SADI-S) uygulanabilmektedir.

Jejunoileal bypass ameliyatı ile ince barsağın mideye yakın ve en uzak kısımları arasında kısa bir yan yol oluşturularak  mide ve oniki parmak barsağını geçen besinlerin bir kısmının sindirilmeden kalın barsağa daha kolay ulaşması sağlanır. Böylelikle emilim azaltılmış olur. 

 

 

 

 

 

 

 

3)Kombine ameliyatlar
Bu ameliyatlarda mide, standart mide küçültme ameliyatı kadar olmasa da bir miktar küçültülmekte ve midenin kubbe kısmının çıkartılmasıyla hem hormonal, hem de diyet düzenlenebilmesine destek olmaktadır. Ghrelin hormonunun etkileri de böylece azalmakta, barsakta yapılan değişikliklerle de emilim azaltılmaktadır.

Roux'n Y gastrik by pass ameliyatı yaklaşık 5-6 yıldır popülerliğinde azalma olsa da sonuç olarak şeker hastalığının gerilemesinde ve zayıflamada halen etkin olarak kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde hastaların uzun süreli vitamin desteği almaları gerekliliği, içeride bırakılan kör mide ansına gerekli durumda endoskopi ile ulaşılamayacak olması, revizyonel cerrahi gerektiğinde ameliyat zorluğu, ameliyat sonrası yaşanan komplikasyonların mide küçültme ameliyatına göre daha çok olması nedenleriyle tüp mide ameliyatının gerisinde kalmıştır.

Mini gastrik by-pass ameliyatı da Roux'n Y gastrik by pass ameliyatına benzer özellikler gösterse de,Roux'n Y gastrik by pass ameliyatı sorunlarına ek olarak safranın mide-barsak bileşkesinde kanser ve kanser öncüsü lezyonlara yol açması nedeniyle tercih edilmemesi gereken bir ameliyat olarak karşımıza çıkmaktadır.

BPD-DS ameliyatı 1979 yılından beri uygulanan zayıflama ve metabolik hastalıkların düzelmesinde en etkili ameliyatlardan birisi olarak karşımıza çıksa da ameliyat sonrası yaşanan ciddi vitamin ve mineral kayıplarının takibinin güçlüğü ve ameliyat sonrası sorunların daha çok yaşanması nedeniyle daha az tercih edilmektedir. Hareket kısıtlılığı olan süper obez hastalar mide küçültme ameliyatından yeterli fayda sağlayamayacaksa tercih edilebilir.

SADI-S ameliyatı etki mekanizması olarak Bilio-Pankreatik Diversiyon ameliyatına çok benzer etkiler göstermekle birlikte mide çıkış kapağının korunarak oniki parmak barsağının hemen başlangıcına tek bir dikiş hattı ile safra getirici yol bağlandığı için ameliyat sonrası sorunların BPD-DS ameliyatına göre daha az olması nedeniyle tercih sebebi olmuştur

Transit bipartisyon ameliyatı Roux'n Y gastrik by pass ameliyatına benzer basamaklar içermekle birlikte mide küçültme sonrası midenin hem normal yolla hem de yeni oluşturulan kısaltılmış yolla boşalması sağlandığından yan etkileri daha azdır. Bu ameliyatta amaç alınan besinlerin yaklaşık 1/3'ünün normal yoldan akması sağlanarak vitamin ve mineral eksikliklerinin azalmasının sağlanması ve gastrik by-pass ameliyatlarından sonra görülen içeride kör bir mide kalması riskinin azalması, dumping sendromu denen bulantı-kusma ve tansiyon düşüklüğünün neden olduğu fenalaşma hissinin olmamasıdır. Zayıflama ve metabolik hastalıklar nedeniyle yapılan ameliyatlardan sonra safra taşlarının oluşumu sık görülen bir sorundur. Hastaların ameliyat öncesi incelemelerinde safra taşlarının varlığı biliniyorsa  aynı seansta safra kesesi ameliyatı da yapılmalıdır. Ameliyat sonrası safra taşları oluşur ve bunlar safra kanalına düşerse ciddi etkilere sebep olan pankreatit, safra yolu tıkanıklıkları görülebilir. Böyle bir durumda ERCP denilen endoskopik yöntemle kolaylıkla bu taşlar çıkartılarak tedavi sağlanabilir. Diğer saptırıcı ameliyatlarda (by-pass yöntemleri, duodenal switch, SADI-S) barsakların akış yolu değiştirildiğinden ERCP yapılamamaktadır. Transit bipartitisyon ameliyatında normal akış yolu da korunduğundan ERCP işlemi yapılabilmekte ve bu da bu ameliyatın bir üstünlüğünü ortaya koymaktadır. Ameliyat başarısı olarak Gastrik by pass ameliyatı kadar başarılı ve kalıcı sonuçlar belirtilmektedir.

Mide Kelepçesi,Gastrik Band
Tüp Mide,Sleeve Gastrektomi
Sadi-S, SADI-S
Mini Gastrik bypass, Gastrik Bypass
Duodenal Switch, Transit Bipartitisyon, Transit bipartition
Gastrik bypass, Roux'n Y Gastrik bypass
bottom of page